Πώς η Συρία άλλαξε την εξωτερική πολιτική της Τουρκίας

Από τον Αύγουστο του 2016 μέχρι σήμερα, η Τουρκία έχει ξεκινήσει τέσσερις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Βόρεια Σύρια. Κάθε επιχείρηση εξυπηρετεί συγκεκριμένους στόχους και έχει σχεδιαστεί για να απαντάει στα ταχέως μεταβαλλόμενα σενάρια στην περιοχή. Είναι δυνατό να εντοπιστούν οι βασικές προτεραιότητες που έχουν διαμορφώσει την πολιτική της Τουρκίας για τη Σύρια με τα χρόνια. Μέχρι τον πυρήνα τους, οι ενέργειες της τουρκικής κυβέρνησης στη Σύρια έχουν υπαγορευτεί από την εγχώρια πολιτική και έχουν βοηθήσει τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν και το κόμμα του ΑΚΡ, να διατηρήσουν την εξουσία.

Στο εσωτερικό, η Άγκυρα έχει χρησιμοποιήσει τη σύγκρουση στη Σύρια ως πρόσχημα για να καταστείλει τα δικαιώματα των Κούρδων που ζουν στην Τουρκία και να περιορίσει την κοινοβουλευτική τους εκπροσώπηση ώστε να εξασφαλίσει μια συνταγματική μεταρρύθμιση-ορόσημο το 2017. Στα επόμενα χρόνια, διαδοχικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Σύρια έχουν βοηθήσει τον Ερντογάν να συνδεθεί με όλο και περισσότερο εθνικιστικές ψηφοφόρους και να ενισχύσει την υποστήριξη κοντά σε κρίσιμες ημερομηνίες εκλογών. Τέλος μετά από την απόπειρα πραξικοπήματος τον Ιούλιο του 2016, η πολιτική της τουρκικής κυβέρνησης στη Σύρια διαδραμάτισε έναν μεγάλο ρόλο στην αντικατάσταση της αξιοπιστίας στις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις, χαράσσοντας εκ νέου τις ισορροπίες μεταξύ πολιτικής και στρατιωτικής εξουσίας.

Σε ό,τι αφορά στην εξωτερική πολιτική, οι τουρκικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Σύρια έχουν οδηγήσει σε όλο και πιο τεταμένες σχέσεις με τις ΗΠΑ. Η στήριξη της Ουάσιγκτον για τους Κούρδους της Συρίας έχει απομακρύνει την Άγκυρα, σε βαθμό που δεν είχαν προβλέψει οι ΗΠΑ. Το πιο ακανθώδες ζήτηση στη διμερή σχέση ΗΠΑ-Τουρκίας -η απόφαση της άγκυρας να αναπτύξει το ρωσικό πυραυλικό σύστημα S-400, σχετίζεται επίσης βαθιά με τη συριακή κρίση. Αυτή η απόφαση ελήφθη στο πλαίσιο μιας στρατηγικής ευθυγράμμισης μεταξύ της Τουρκίας και της Ρωσίας, που έχει βοηθήσει και τις δύο χώρες να προωθήσουν τα συμφέροντα τους στη Σύρια: την επιβίωση του Σύρου ηγέτη Bashar al Assad για τη Μόσχα και την αποδυνάμωση των Κούρδων της Συρίας για την Άγκυρα.

Τέλος, η εμπλοκή της Άγκυρας στη Σύρια έχει επίσης δώσει στην Τουρκία νέα μόχλευση έναντι της ΕΕ όταν πρόκειται για τη διαχείριση των προσφυγικών ροών. Η επίλυση του ζητήματος των προσφύγων της Συρίας στην Τουρκία, αποτελεί προτεραιότητα της τουρκικής κυβέρνησης από τα πρώτα στάδια του συριακού εμφυλίου πολέμου -και βασικός μοχλός των πολιτικών της Άγκυρας τόσο προς τη Σύρια όσο και προς την ΕΕ.

Συνολικά, εμπλοκή της Άγκυρας στη Σύρια δεν ήταν μόνο πηγή σύγκρουσης -ή προσέγγισης- με τους παραδοσιακούς εταίρους της και γείτονες σε όλη την περιοχή. Έχει επίσης δώσει στην Τουρκία νέα μέσα για τνα ασκήσει μια πιο επιθετική, εθνικιστική εξωτερική πολιτική.

Οι στρατηγικές που έχει χρησιμοποιήσει η Τουρκία στη Σύρια, έχουν ενισχύσει την εικόνα και τον διεθνή ρόλο της χώρας. Αυτές οι επιχειρήσεις έχουν εξασφαλίσει μια θέση για την Τουρκία στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τη Ρωσία και τις ΗΠΑ. Η Άγκυρα έχει χρησιμοποιήσει αυτά τα μέσα, αυτά τα μαθήματα που έλαβε, και τις νέες τις δυνατότητες για επικαιροποίηση της ρενιζιονιστικής στάσης της εξωτερικής της πολιτικής.

Προχωρώντας, και με το βλέμμα στις προεδρικές εκλογές της χώρας το 2023, η Τουρκία θα συνεχίσει να χρησιμοποιεί αυτά τα μέσα για να ενισχύσει τη θέση της στη διεθνή αρένα.

Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: https://carnegieeurope.eu/2021/09/14/how-syria-changed-turkey-s-foreign-policy-pub-85301

Array