Αεροναυτική άρνηση περιοχής: Το παράδειγμα των Φώκλαντ και η εφαρμογή του στην Κύπρο

ΑΜΥΝΑ - 03/01/2022. Συντάκτης: Prodromos Peios

Πριν λίγες μέρες ένας αναγνώστης μας ρώτησε για την δυνατότητα αεροναυτικής άρνησης περιοχής της ΠΑ στην Κύπρο και την Ανατολική Μεσόγειο. Θεωρούμε ότι πρόκειται για ένα ενδιαφέρον θέμα που απασχολεί την ΠΑ και σίγουρα θα την απασχολήσει ακόμη περισσότερο τα επόμενα χρόνια, καθώς η αναβάθμιση των F-16 σε επίπεδο Viper, αλλά και η αγορά των νέων μαχητικών Rafale, θα αλλάξουν τον επιχειρησιακό σχεδιασμό και ρόλο της ΠΑ σε μια ενδεχόμενη σύγκρουση με την Τουρκία.

Μία από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις αεροναυτικής άρνησης, υπήρξε η βρετανική επέμβαση στον πόλεμο των Φώκλαντ το 1982, όπου ο βρετανικός στόλος, με πολύ λιγότερα αεροσκάφη και χωρίς αεροπορική κυριαρχία, κατάφερε να πετύχει αεροπορική άρνηση περιοχής στην αεροπορία των Αργεντίνων, ενώ το Royal Navy, κατάφερε με την σειρά του να αποκλείσει τα νησιά από ανεφοδιασμό/ενισχύσεις από την κυρίως χώρα.

Harrier GR.3 aircraft of 1 Squadron parked alongside Royal Navy Sea Harriers and a Sea King helicopter on the flight deck of HMS Hermes on 19 May 1982, the day that 1 Squadron joined with Hermes in the South Atlantic.
The Sea Harrier FRS.1 differed from the RAF’s GR.3 in having extensive corrosion-proofing, a cockpit that was raised to provide the pilot with a better view, and a multi-mode radar called Blue Fox, which could search for targets in the air or on the sea.
*Some of these images have had some dodging and burning done and have been retouched to remove detritus and dust and scratch marks only*

Το ερώτημα που τίθεται, είναι εάν σε περίπτωση σύγκρουσης με την Τουρκία στην Κύπρο, οι Ελληνικές ένοπλες Δυνάμεις θα μπορούσαν να πετύχουν μια αεροναυτική άρνηση περιοχής αυτού του μεγέθους, και η απάντηση είναι κάπως περίπλοκη: Εξαρτάται για ποια χρονική περίοδο μιλάμε, τι μέσα έχει στη διάθεση της η ΠΑ και το ΠΝ, καθώς φυσικά και εξωγενείς παράγοντες (πχ πολιτική κατάσταση κτλ).

Για να το απλουστεύσουμε, η ΠΑ αυτή τη στιγμή θα δυσκολευτεί πολύ να έχει μια σταθερή παρουσία πάνω από την Κύπρο, καθώς τα μαχητικά της έχουν επαρκή εμβέλεια, μόλις για να φτάσουν στο νησί και να πετάξουν πάνω από αυτό για μικρό χρονικό διάστημα (1-2 ώρες υπό  ιδανικές συνθήκες), ενώ ακόμα και πριν πετάξουν πάνω από το νησί, θα πρέπει να αντιμετωπίσουν 60-70 τουρκικά μαχητικά και AWACS τα οποία θα προσπαθούν να σταματήσουν τα ελληνικά μαχητικά.

Rafale με configuration ναυτικής άρνησης με 4 MICA, 2 δεξαμενές των 2000 λίτρων και έναν AM-39 Exocet

Έστω όμως ότι η Ελλάδα εμπλέκει επαρκείς αεροπορικές δυνάμεις για να μπορέσει να φτάσει στην Μεγαλόνησο, πως θα εκτελέσει αποστολές ναυτικές κρούσης; Τα Mirage 2000-5 θα πρέπει να εκτελέσουν μία σειρά από ελιγμούς αποφυγής, ενώ δεν θα μπορούν να φέρουν πάνω από έναν AM-39 Exocet έκαστο, ώστε να φτάσουν στην Κύπρο και να εκτελέσουν επιθέσεις ναυτικής κρούσης, την ώρα που η τουρκική αεροπορία θα έχει υπερπολλαπλάσια αεροσκάφη στην περιοχή. Το ΠΝ από την άλλη, δεν έχει ούτε τους αριθμούς, ούτε την δυνατότητα να «φύγει» από την προστασία τόσο της ΠΑ, όσο και της Ελληνικής αεράμυνας, με μόνη εξαίρεση τα υποβρύχια T-214, τα οποία με τις νέες τορπίλες που θα πάρουν, θα μπορούν να καταστρέψουν πολλαπλούς στόχους επιφανείας από μεγάλη απόσταση, αλλά ακόμα και αυτά τα assets χρειάζονται άμεσα το πρόγραμμα των τορπιλών τους.

https://www.youtube.com/watch?v=WuJShI9jwjI

Με το ερχομό των Rafale και των F-16V τα πράγματα αλλάζουν κατά πολύ, καθώς και τα δύο αυτά αεροσκάφη είναι πολύ ισχυρότερα, καλύτερα και με μεγαλύτερη επιχειρησιακή εμβέλεια από τα τουρκικά F-16C, η ΠΑ θα μπορεί να κάνει ναυτική κρούση και να πετύχει αεροπορική άρνηση στο νησί, υπό τον όρο πάντα να δεσμεύσει τουλάχιστον 2 μοίρες F-16V και 1 μοίρα Rafale, πολύτιμες μονάδες και πλατφόρμες για την ΠΑ. Όσων αφορά το ΠΝ, το πρόγραμμα των FDI HN και των κορβετών θα λύσει πολλά προβλήματα και θα δώσει την ευκαιρία στην ΠΑ να εκτελέσει λιγότερες αποστολές αεροπορικής κάλυψης του στόλου, καθώς οι FDI HN έχουν τις απαραίτητες AAW δυνατότητες για να αντιμετωπίσουν τις απειλές της τουρκικής αεροπορίας.

Σενάριο Ελληνοτουρκικής εμπλοκής στο σύμπλεγμα της Μεγίστης το 2023 (Ολόκληρο)

Όπως είχαμε γράψει και στο σενάριο Ελληνοτουρκική εμπλοκής το 2023, η Τουρκία θα χρειαστεί να κινητοποιήσει τουλάχιστον το 50% των συνολικών μονάδων επιφανείας που διαθέτει για να αποκόψει την Κύπρο (κάτι που πρακτικά θα σημάνει ότι η Τουρκία δεν μπορεί να εκτελέσει ναυτικές επιχειρήσεις μεγάλη κλίμακας στο Αιγαίο), με αποτέλεσμα τα Rafale της ΠΑ, που θα μπορούν να φέρουν τουλάχιστον 2 AM-39 και 2 MICA IR/EM, θα μπορούν να πλήξουν αποφασιστικά τον τουρκικό στόλο.

Ουσιαστικά η Ελλάδα πρέπει να δει τον εαυτό της όπως η Αργεντινή και να προσπαθήσει να κάνει την Τουρκία να ματώσει για τις όποιες επιχειρήσεις διεξάγει στο νησί, μεγάλο ρόλο σε αυτό θα παίξει και ο παράγοντας «Εθνική Φρουρά» που θα πρέπει να διεξάγει τον αγώνα κατά των μονάδων ξηράς του τουρκικού στρατού, μία μάχη που αν μη τι άλλο θα είναι καίριας σημασίας για το μέλλον της σύγκρουσης, αλλά και την συνέχιση-επέκταση των αεροναυτικών επιχειρήσεων στην περιοχή από μεριάς ΠΝ και ΠΑ.

Hellenic Air Force’s F-16s (Source: HAF)

Η όποια σύγκρουση Ελλάδας και Κύπρου με την Τουρκία θα εμπλέξει σίγουρα και τα 4 μέτωπα: Έβρο, Αιγαίο, Ανατολική Μεσόγειο και Κύπρο, οπότε πρέπει τα λάθη και η απραξία των προηγούμενων 15 ετών να μην επαναληφθούν και να φροντίσουμε ως χώρα την διασφάλιση των στρατηγικών μας θέσεων, ώστε να είμαστε σε θέση να κάνουμε πράξη το επόμενο μεγάλο βήμα της χώρας, που δεν είναι άλλο από την επέκταση των χωρικών μας υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια μέσα στην δεκαετία που διανύουμε.