What if: Η Ελλάδα έμπαινε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο στην εκστρατεία της Καλλίπολης

ΑΠΟΨΕΙΣ - 11/11/2021. Συντάκτης: Prodromos Peios

Σήμερα είναι για τους συμμάχους η επέτειος του τέλους του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου (1914-1918), γνωστού και ως “The Great War” ή “The War to End All Wars”. Όπως και να τον αποκαλέσουμε, ήταν η πιο καθοριστική σύγκρουση του 20^ου αιώνα, καθώς ήταν ο πρώτος μεγάλος πόλεμος από την εποχή των Ναπολεόντειων Πολέμων και χάραξε με αίμα, σκόνη και πυρακτωμένο σίδερο, το μέλλον του πολέμου και της ίδιας της ανθρωπότητας.

Φεβρουάριος 1915

Για εμάς στην Ελλάδα ο Μεγάλος Πόλεμος ήρθε μεν σχετικά αργά (1917), αλλά ταυτόχρονα είχε ξεκινήσει και πολύ νωρίτερα με τον Εθνικό διχασμό, μία πολιτική σύγκρουση μεταξύ του Βασιλέως Κωνσταντίνου και του Πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου. Όλοι ξέρουμε πόσο κακό έκανε στην Ελλάδα αυτή η κόντρα και πόσο δίχασε την Ελληνική κοινωνία.

Σε αυτό το σενάριο θα αναλύσουμε τι θα μπορούσε να συμβεί εφόσον η Ελλάδα έμπαινε στο πλευρό των Συμμάχων (Αντάντ) πριν την απόβαση της Αντάντ στην Καλλίπολη, και την εκστρατεία της Καλλίπολης που ακολούθησε (Φεβρουάριος 1915 έως Ιανουάριος 1916). Η Ελλάδα εκείνη την περίοδο ήταν έτοιμη να εισέλθει στον πόλεμο, μάλιστα ήταν πιο έτοιμη σε σχέση με το 1917, καθώς είχαν κινητοποιηθεί από την επιστράτευση του Βενιζέλου 530.000 στρατιώτες, αστρονομικό νούμερο εάν σκεφτούμε ότι το 1940 (20 χρόνια μετά τον τελευταίο πόλεμο της Ελλάδας), η Ελλάδα κινητοποίησε 550.000 στρατιώτες. Οπότε ο στρατός ήταν έτοιμος για πόλεμο, στο ναυτικό οι Σύμμαχοι διέθεταν πλήρη υπεροπλία και μάλιστα υπήρχαν επιπλέον δυνάμεις διαθέσιμες για το μέτωπο που θα άνοιγε η Ελλάδα με την Βουλγαρία και την Οθωμανική Αυτοκρατορία, τουλάχιστον 5-10 μεραρχίες, καθώς τόσες έφτασαν να βρίσκονται στις ακτές του Κόλπου της Σούβλα και το ακρωτήρι της Έλλη λίγο πριν αποχωρήσουν οι σύμμαχοι το 1916. Θα λάβουμε ως δεδομένο ότι ο Βασιλεύς Κωνσταντίνος ακούει τον Ελευθέριο Βενιζέλο και αποφασίζει να δώσει την εντολή για να μπει η Ελλάδα με τους Συμμάχους, μια απόφαση καθόλου δημοφιλή για την εποχή, ειδικά στην νότια Ελλάδα.

Σε αυτό το σενάριο, οι Σύμμαχοι θα αποστείλουν άμεσα δυνάμεις από το μέτωπο της Μέσης Ανατολής στην Ελλάδα, καθώς η Επίθεση θα είναι σε δύο μέτωπα, στο μέτωπο της Θράκης, όπου ο Ελληνικός Στρατός τον Ιανουάριο του 1915 θα άρχιζε τις ετοιμασίες για την επίθεση στην κατεχόμενη από την Βουλγαρία δυτική Θράκη, μειώνοντας παράλληλα την πίεση του Σερβικού μετώπου και ανοίγοντας δίοδο ανεφοδιασμού για τους Σέρβους. Έτσι τον Φεβρουάριο του 1915, οι Σύμμαχοι θα αποβιβάσουν τις 5 μεραρχίες όπως συνέβη αρχικά με το σχέδιο, και ταυτόχρονα ο Ελληνικός στρατός με συμμαχικές ενισχύσεις, θα επιτεθεί με μία συνολική δύναμη 300-400.000 στρατιωτών, κατά της 5^ης Στρατιάς των Οθωμανών, η οποία θα ήταν αδύνατο να κρατήσει και τα δύο μέτωπα, έτσι θα βλέπαμε μια τακτική υποχώρηση των Οθωμανών προς τα βουνά του Έβρου από την μία, και διατήρηση των θέσεων τους από την άλλη στην Καλλίπολη, με τον Οθωμανικό στόλο να χτυπά περιστασιακά τους Συμμάχους.

Συμμαχικές επιχηρήσεις στην Χερσόνησο της Καλλίπολης.

Ο Ελληνικός και ο συμμαχικός στρατός εν τέλη θα αναγκάσουν τους τούρκους σε περαιτέρω υποχωρήσεις, ανάλογες με αυτές που έκαναν οι Ρώσοι στο ανατολικό μέτωπο του Α’ΠΠ, μέχρι τα όρια της Κωνσταντινούπολης και της ηπειρωτικής Τουρκίας. Αυτή η σχετικά μικρή κίνηση της χώρας μας τότε θα έχει δραματικά αποτελέσματα και επιρροή στο μέλλον. Η Αντάντ θα δει το μέτωπο των Βαλκανίων ως ένα μέτωπο που αξίζει να διαθέσει μεγάλους αριθμούς δυνάμεων, καθώς η πρόοδος στο Δυτικό μέτωπο ήταν απειροελάχιστη και για τις δύο πλευρές, και έτσι μάχες όπως οι μάχες της Υπρ και του Σομ θα έχουν πολύ μικρότερη αξία για την Αντάντ, καθώς δεν θα βαραίνει τους συμμάχους η ήττα της Καλλίπολης, ενώ η Ρουμανία είναι επίσης πιθανό να άλλαζε ακόμα πιο γρήγορα στρατόπεδο και να έρχονταν με τους Συμμάχους, δημιουργώντας έτσι ένα μεγάλο βαλκανικό μέτωπο, ίσης σημασίας και αξίας με το Δυτικό και το Ανατολικό.

Την ίδια στιγμή, η Οθωμανική αυτοκρατορία και η Βουλγαρία είναι πολύ πιθανό να αναγκάζονταν σε συνθηκολόγηση πολύ νωρίτερα σε σχέση με την Αυστρουγγρική και την Γερμανική Αυτοκρατορία, καθώς οι ίδιες θα αναγκάζονταν να κινητοποιήσουν πολλά περισσότερα στρατεύματα στα βαλκάνια, μειώνοντας έτσι την πίεση στην Ρωσική Αυτοκρατορία που παρέπαιε. Ο πόλεμος θα τελείωνε σίγουρα πιο γρήγορα, ίσως νωρίς το 1918, καθώς οι Σύμμαχοι θα είχαν περισσότερες μονάδες να διαθέσουν για το Δυτικό και το μέτωπο των Βαλκανίων, και η Γερμανική Αυτοκρατορία θα έχανε είχε να καλύψει πολύ περισσότερες περιοχές, καθώς η Αυστρουγγαρία ήταν στρατιωτικά αδύνατο να καλύψει ένα μεγάλο μέτωπο στα Βαλκάνια, χωρίς να αποχωρήσει από το Ανατολικό μέτωπο, κάτι που το 1916-1917 θα ήταν καταστροφικό για την Γερμανία.

Τουρκικές και συμμαχικές μετακινήσεις δυνάμεων

All in all, η Ελλάδα θα πετύχαινε μια μεγαλειώδη στρατιωτική επιτυχία, και τα Ελληνικά όπλα θα ήταν στις Πύλες της Κωνσταντινούπολης, και ίσως και σε κάποιες γειτονιές της. Θεωρούμε ότι ο Βενιζέλος θα έπαιρνε όλα όσα ήδη πήραμε στην πραγματικότητα, συν την Β. Ήπειρο, μέρος της Βουλγαρίας, την Κύπρο και όλα τα παράλια της Μικράς Ασίας από την μεριά του Αιγαίου, με τη Πόλη και τα Στενά να περνούν σε διεθνή έλεγχο, αλλά με Ελληνική εποπτεία και εφαρμογή του κανονισμού, κάτι πολύ εφικτό, με βάση τα όσα ζήτησε και έλαβε η Ελλάδα στην πραγματικότητα. Προφανώς και ο Ελληνικός στρατός θα είχε υποστεί πολύ μεγαλύτερες απώλειες απ’ ότι στην πραγματικότητα που ζούμε σήμερα, όμως τα οφέλη θα ήταν τεράστια, καθώς όντας αποδυναμωμένος εξ αρχής ο Ελληνικός, αλλά και ο Τουρκικός/Οθωμανικός στρατός, θα αναγκάζονταν και οι δύο σε έναν πολύ μικρότερης εμβέλειας πόλεμο στη Μικρά Ασία αργότερα, καθώς και οι δύο χώρες θα επιζητούσαν ειρήνη ώστε να επουλώσουν τις πληγές τους.

Τέλος όχι, θεωρούμε ότι και σε αυτό το σενάριο δεν θα είχαμε ένα Ποντο-αρμενικό κράτος, καθώς οι δύο κοινότητες δεν εμπιστεύονταν η μία την άλλη και οι λαϊκίστικες φωνές της εποχής κρατούσαν τους ανθρώπους μακριά από τον κοινό σκοπό, που ήταν ο περιορισμός της Τουρκίας. Για την Ελλάδα αυτή η κίνηση θα έσωζε τον Ελληνισμό της Μικράς Ασίας, και οι διώξεις θα ήταν πολύ μικρότερες σε σχέση με τα όσα είδαμε στην Καταστροφή, πιστεύουμε ότι ο εγωισμός του Βασιλέως τότε, και η επιρροή της Γερμανικής διπλωματίας, έπαιξαν καίριας σημασία ρόλο στο να φτάσει σε σημείο η χώρα να διαλύσει την επιστράτευση και τον Βενιζέλο να ανοίγει διάπλατα την πόρτα στις Μεγάλες Δυνάμεις στη Θεσσαλονίκη.

Χρόνια πολλά στους φίλους μας Άγγλους και Γάλλους για την επέτειο του τέλους του Α’ΠΠ, ενός άδικου μεν πολέμου, που χάραξε την σύγχρονη πορεία της ανθρωπότητας δε, και που τα αποτελέσματα του τα βλέπουμε μέχρι σήμερα, ειδικά εμείς στην Ελλάδα.

Lest we forget